เหตุนึ่งที่แก้ไขตนเองไม่ได้

จาก หนึ่งสมอง สองมือ
รวมบทสนทนา "ชีวิตธุรกิจ" พ.ศ. 2530
โดย ประสาร มฤคพิทักษ์

คนที่ไม่รู้จักตนเอง มีให้เห็นทั่วไปทุกหนแห่งครับ

คือไม่รู้ว่าสิ่งที่ตนเองทำลงไปนั้นทำให้คนอื่นเกิดความรู้สึกน้อยเนื้อต่ำใจ
ทำให้ผู้อื่นเกิดความสมเพช ทำให้ผู้อื่นนินทาลับหลัง

คนประเภทนี้มักจะมีเหตุให้อภัยตนเองอยู่ตลอดเวลาครับ

มีคนวิจารณ์ว่าตนเองเปฌนคนใจร้อนวู่วาม
ก็ให้เหตุผลว่าที่ใจร้อนนี่ก็เพราะทำงานกับเจ้านายที่ขี้โมโห
ก็เลยเป็นไปด้วย

มีคนบอกว่า ตนเองเป็นคนทำงานไม่ค่อยรับผิดชอบ ก็ให้เหตุผลว่า
"ที่ทำงานมันบกพร่องบางอย่างก็เพราะเครื่องไม้เครื่องมือและกำลังคนไม่เพียงพอ"

คนพูดว่า ตนเองค่อนข้างจะใจแคบไปหน่อย ไปกินข้าวที่ไหน
เกี่ยงให้แต่คนอื่นจ่ายเงิน ก็ให้เหตุผลว่า ตนเอง "เงินเดือนน้อยไปหน่อย
ถ้าเงินเดือนมากกว่านี้ ก็จะเลี้ยงข้าวเพื่อนได้ประจำ"

เห็นไหมครับว่า เหตุบกพร่องทั้งหลายที่เกิดขึ้นนั้น
ไม่มีข้อไหนเลยที่เนื่องมาจากตัวของเขาเอง

ดินฟ้าอากาศ สถานที่ ตัวบุคคล
สิ่งแวดล้อมต่างหากที่ทำให้เขามีอันจะต้องคิดและทำลงไปเช่นนั้น

เมื่อได้ให้เหตุผลกัยตนเองเช่นนี้เสียแล้ว ก็อย่าหมายเลยครับว่า
จะแก้ไจตนเองได้อย่างไร เพราะจิตใจมัวแต่เพ่งโทษคนอื่นไปหมด
ก็เท่ากับตนเองมีความถูกต้องสมบูรณ์พร้อมหาที่ติไม่ได้

คนที่แก้ไขตนเองไม่ได้ก็มักเป็นเพราะเหตุนี้ คือไม่ยอมเพ่งโทษของตัวเอง
ที่เป็นต้นเหตุของปัญหาที่แท้จริง